Ruadas en Millerada

Testemuña...

As ruadas constituíron, durante boa parte do século XX, un dos espazos fundamentais de sociabilidade na Terra de Montes. No lugar de Millerada (Forcarei), estas reunións celebrábanse principalmente nos meses de inverno, os domingos e ocasionalmente os xoves. Grazas ao relato de Emilia Doval Morgade, nacida en Millerada o 19 de setembro de 1927, conservamos unha descrición directa deste costume comunitario. A entrevista foi realizada o 17 de agosto de 2024.

As ruadas tiñan lugar en palleiras acondicionadas para a ocasión. Alí xuntábase a mocidade para bailar, cantar e tocar, nun ambiente que Emilia lembra como especialmente alegre e participativo.

Entre as pezas cantadas consérvase esta copla tradicional, transmitida pola propia informante:

Se soubera Manueliño
que ti viñas á ruada,
cunha vasoira de palma
barreríache a xiada.

A partir da expansión dos bailes de salón na comarca, especialmente o baile de Avelino Cachafeiro, O Changüí (Soutelo de Montes) estas reunións tradicionais comezaron a desaparecer. Moita mocidade desprazábase polo monte ata Soutelo, o que propiciou a progresiva perda das antigas ruadas.

Emilia fai tamén referencia á tradición de cantar os Reis, actividade itinerante pola que grupos de mozos e mozas visitaban as casas entoando coplas. Aínda que non lembra os versos exactos, evoca o costume de recibir ás veces un chourizo, un agasallo moi apreciado naquel tempo.

O relato de Emilia constitúe hoxe un valioso fragmento da memoria oral de Millerada: unha lembranza viva dun tempo no que a música, o encontro e a comunidade estruturaban o ritmo social da vida cotiá.